Güneş 17 Yıllık Sessizliğini Bozuyor

Son 17 yıldır Güneş’in giderek daha sakin hale geldiği ve uzun süreli düşük aktivite dönemine girdiği düşünülüyordu. Ancak yeni bulgular, yıldızımızın yeniden canlandığını ortaya koydu.

Bilim insanları uzun süre, Güneş’in 1830’larda yaşanan türden bir “büyük minimum” dönemine girdiğine inanıyordu. 1980’lerden itibaren Güneş’in lekeleri, alevleri ve koronal kütle atımları azalmış, 2008 yılı bu sürecin en düşük noktası olarak kaydedilmişti.

NASA Jet İtki Laboratuvarı’ndan Jamies Jasinski, Space’e yaptığı açıklamada, “Güneş’in uzun süreli bir sükûnete girdiğini düşünüyorduk. Ancak son yıllarda gözlemlerimiz bunun tersini gösteriyor. Güneş adeta yeniden uyanıyor” dedi.

Jasinski’nin liderliğindeki ekibin araştırması, çeşitli görevlerden elde edilen Güneş ve Güneş rüzgârı verilerini bir araya getirdi. Buna göre, 2008’den bu yana Güneş rüzgârı hızında %6, yoğunluğunda %26, sıcaklığında %29 ve manyetik alan gücünde %31 oranında artış kaydedildi.

Bu yükseliş, Güneş’in manyetik faaliyetlerinin yeniden güçlendiğine işaret ediyor. Ancak beraberinde jeomanyetik fırtınalar, radyasyon patlamaları ve koronal kütle atımları da geliyor. Bu olaylar, özellikle uydular, uzay istasyonları ve astronotlar açısından ciddi tehdit oluşturuyor.

Uzmanlar, Güneş’in neden bu kadar aktifleştiğini henüz açıklayamıyor. Tarihte de benzer gizemler yaşanmıştı. Örneğin, 1645-1715 yılları arasında gözlenen “Maunder Minimumu” sırasında Güneş üzerinde yalnızca 50 civarında leke kaydedilmiş, aynı dönemde Avrupa olağanüstü soğuk kışlarla boğuşmuştu. Ancak bilim insanları, bu iklimsel değişim ile Güneş’in düşük aktivitesi arasında kesin bir bağ kurmakta ihtiyatlı davranıyor.

Araştırmacılar, 11 yıllık döngüleri anladıklarını ancak uzun vadeli eğilimlerin hâlâ belirsiz olduğunu vurguluyor. Jasinski, “Kısa döngüler konusunda önemli ilerleme kaydettik fakat uzun dönemli değişimlerde bilinmezler hâlâ çok fazla” ifadelerini kullandı.

Çalışma, hakemli bilimsel dergi Astrophysical Journal Letters’ta yayımlandı.

Yayınlayan ve Düzenleyen: FixNet Teknoloji Haber Servisi